|    NOCLEGI    |    WYCIĄG    |    INFORMATOR   |    GALERIE    |    KONTAKT     |

 


   Park Narodowy Gór Stołowych

           

Park Narodowy Gór Stołowych został utworzony 16.09.1993 r. Jest on położony na terenie Sudetów Środkowych
na płn.- zach. Ziemi Kłodzkiej, przy granicy polsko-czeskiej. Górami Stołowymi nazywana jest znajdująca się na terytorium Polski pd.- zach. część rozległej, piaskowcowej płyty wypełniającej nieckę śródsudecką, pomiędzy Karkonoszami a Górami Bystrzyckimi i Orlickimi. Czeski jej fragment nosi nazwę Broumovska Vrchovina i również objęty jest ochroną (CHKO -Broumovsko). Park Narodowy Gór Stołowych jest dziewiętnastym w kolejności Parkiem Narodowym utworzonym w trosce o ochronę przyrody nieożywionej w 1993 r. Jest on położony na terenie Sudetów Środkowych na płn.- zach. Ziemi Kłodzkiej, przy granicy polsko-czeskiej. Góry Stołowe zamykają od północnego- zachodu Kotlinę Kłodzką, ciągnąc się na długości 17 km w kierunku południowo- wschodnim: od granicy polsko- czeskiej po przełomową dolinę Bystrzycy Dusznickiej w okolicy Polanicy Zdroju. Stanowią one fragment rozległego
(45 km długości), wyraźnie wyodrębnionego pasma górskiego, zaliczanego do Sudetów Środkowych. Znaczna część partii północno- zachodniej znajduje się na terytorium Republiki Czeskiej, gdzie nosi nazwę Wyżyny Broumowskiej (Broumovska Vrchovina). Pasmo to przechodzi ponownie na teren Polski w postaci, wznoszących się na południe
od Mieroszowa nad doliną Zadrnej, Zaworów. Park Narodowy Gór Stołowych o powierzchni 6340 ha obejmuje wierzchowinowe i centralne partie Gór Stołowych oraz północno- zachodnią część Wzgórz Lewińskich. Na północnym zachodzie Park sąsiaduje z czeskim parkiem krajobrazowym CHKO Broumovsko. Od południa i północnego- wschodu obszar Parku wyznacza linia ściany lasu biegnąca u podnóży Gór Stołowych i północno- zachodniego fragmentu Wzgórz Lewińskich. Ma on kształt trójkąta, który wyznacza granica państwa i prowadzące od niej międzynarodowe szlaki komunikacyjne: droga E 67 i droga nr 388, zbiegające się w Polanicy Zdroju. Park Narodowy Gór Stołowych przecina niezwykle malownicza, o każdej porze roku, Szosa Stu Zakrętów. Droga ta stanowi główną arterię komunikacyjną Parku. Przełamując się przez Góry Stołowe łączy leżące po przeciwnych stronach masywu miasta: Kudowę Zdrój i Radków. Park Narodowy Gór Stołowych zajmuje obszar ok. 63 km² wierzchowinowej ich partii z najwyższymi wzniesieniami ; Szczeliniec Wielki (919 m npm) i Skalniak (915 m npm). W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska : Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój i Kudowa Zdrój.

Park Narodowy Gór Stołowych 
ul. Słoneczna 31
 57-350 Kudowa Zdrój  
tel./fax. +48 74 866-14-36
WWW: www.pngs.pulsar.net.pl

Legenda

 

Szlaki:

- - -  - czerwony
- - -  - niebieski
- - -  - zielony
- - -  - żółty
 

Trasy rowerowe

- Trasa "Ściany"

- Trasa "Góry Stołowe"

- Trasa "Szczeliniec"

- Trasa im. T.G. Masaryka

- Trasa Rtyne-Karłów

- Łączniki tras

Inne

- lasy

- miejscowości

- drogi

- granica PN Gór Stołowych

- koleje

- przejścia graniczne
 

Nazwa Góry Stołowe doskonale opisuje ich krajobraz, którego charakterystycznymi elementami są rozległe płaszczyzny zrównań i wznoszące się nad nimi, urwistymi ścianami, płaskie stoliwa skalnych bastionów. Unikalna rzeźba, wzbogacona dużym nagromadzeniem rozmaitych form erozji piaskowców w postaci głębokich szczelin, labiryntów i blokowisk skalnych, czy pojedynczych skałek o niespotykanych kształtach, czyni Góry Stołowe wyjątkowymi w skali Polski. Rzeźba ta jest odzwierciedleniem płytowej budowy geologicznej związanej z osadowym pochodzeniem tworzących je skał. W późnej kredzie, w okresie między ok. 95 do 80 mln lat obszar dzisiejszych
Gór Stołowych stanowił zatokę rozległego i płytkiego morza czeskiego. Spływające z przylegających obszarów lądowych rzeki nanosiły materiał zwietrzelinowy, który osadzał się na jego dnie. W rezultacie utworzyły się trzy poziomy piaskowców: dolny, środkowy i górny, powstałe z gruboziarnistych osadów przedzielonych drobnoziarnistymi marglami. Piaskowce te zalegają prawie poziomo, a od licznych pionowych spękań noszą nazwę ciosowych. Skały margliste w południowo- zachodniej części gór łączą się w jeden kompleks o znacznej miąższości. Swój współczesny wygląd Góry Stołowe zawdzięczają stosunkowo młodym ruchom tektonicznym oraz erozji, które rozpoczęły się w miocenie i trwają po dzień dzisiejszy. Charakterystyczne powierzchnie zrównań powstały w wyniku długotrwałych okresów tektonicznego spokoju przed kolejnymi okresami wypiętrzania. Znajdują się one na trzech poziomach:

• Poziom III lub górny - wyniesiony dziś na wysokość 850 - 919 m n.p.m., na fragmentach górnej, najmłodszej, najsilniej zerodowanej piaskowcowej warstwy osadowej (górne piaskowce ciosowe); tworzą go wierzchowiny Wielkiego i Małego Szczelińca, Skalniaka i Narożnika.
  
   
• Poziom II lub środkowy - na wysokości 500 - 800 m n.p.m.; przykryty grubą zwietrzeliną skał marglistych budujących wraz z środkowymi piaskowcami ciosowymi niższą warstwę osadową; na tym poziomie położone są wsie Karłów, Pasterka i Łężyce Górne.
  
   
• Poziom I lub dolny w płn.- wsch. części gór na wysokości 400 - 500 m n.p.m.

           

Aktualny obraz roślinności Parku ukształtowały nie tylko zróżnicowane warunki siedliskowe. Podobnie jak jak w całych Sudetach została ona przeobrażona przez wieloletnią działalność człowieka. Spowodował on wylesienie, szczególnie niżej położonych obszarów, zmiany stosunków wodnych, oraz przebudowę naturalnych drzewostanów na skutek preferującej świerka intensywnej gospodarki leśnej. Lasy zajmują 89 % całkowitej jego powierzchni. Są to przede wszystkim sztucznie wprowadzone świerczyny. Park Narodowy prawie w całości leży w piętrze regla dolnego, ale zbiorowiska z udziałem świerka i jodły, zbliżone do naturalnych borów dolnoreglowych występują Tobolewskiego sprzed przeszło 40 lat podano listę 214 taksonów, w tym podgatunki sporadycznie. Drzewostany świerkowe na piaskowcach w partii wierzchowinowej wykazują zły stan zdrowotny, a na całym obszarze Parku, jako monokultury są bardzo podatne na niekorzystne wpływy wielu czynników abiotycznych i biotycznych. Dolnoreglowe lasy liściaste pochodzące z naturalnych odnowień zachowały się tylko w niewielkich fragmentach w trudno dostępnym terenie. Na bogatych siedliskach reprezentują je żyzne buczyny sudeckie, na uboższych buczyny "kwaśne", a w głębokich, ocienionych dolinach potoków jaworzyny z miesięcznicą trwałą. Najsłabiej reprezentowane są w Górach Stołowych lasy łęgowe. Roślinność charakterystyczna dla torfowiska wysokiego wraz z sosną błotną występuje w Parku  głównie na "Wielkim Torfowisku Batorowskim" - drugim co do wielkości złożu torfowym w Sudetach. Ważny składnik flory Gór Stołowych stanowi pionierska roślinność naskalna z licznymi gatunkami mchów (ponad 270 gatunków w Parku), porostów ( 60 gat. chronionych) i wątrobowców. Wśród niej szczególnie interesujące są fitocenozy na odkrywkach margli z udziałem kalcyfilych roślin zarodnikowych i skalnicy zwodniczej występującej tu na jedynym znanym w Polsce stanowisku. Różnorodne zbiorowiska trawiaste zajmują powierzchnię ok. 300 ha obszaru Parku Narodowego. Wyróżniają się wśród nich bogate florystycznie łąki bagienne z obfitymi populacjami niektórych roślin chronionych. Szczególny aspekt tym fitocenozom nadaje w maju pełnik europejski - lokalnie nazywany "kłodzką różą" i uważany za symbol regionu. Wśród łąk kośnych i pastwisk na siedliskach umiarkowanie wilgotnych spotyka na ubogich glebach murawy bliźniczkowe, a w miejscach suchych i nasłonecznionych niewielkie płaty roślinności kserotermicznej. Ogółem świat roślin naczyniowych Parku liczy ok. 650 gatunków. Wśród nich całkowitą ochroną polskiego prawa objętych jest 28 gatunków, 11 to rośliny z listy roślin zagrożonych w Polsce lub znajdujące się w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin, a 9 podlega ochronie częściowej. Ponadto 16 innych występujących tu gatunków roślin naczyniowych uznano za lokalnie cenne tj. zagrożone wyginięciem lub rzadkie w Sudetach i na Dolnym Śląsku.
 

               

W rozległych, zwartych kompleksach leśnych na terenie Parku Narodowego pospolicie występuje jeleń, sarna, dzik, lis, wiewiórka (czarnej i rudej odmiany) oraz drobne gryzonie. Trudniejsze do zauważenia - głównie ze względu na nocny tryb życia - są należące do łasicowatych: borsuk, kuna, tchórz, łasica i gronostaj. Z ssaków owadożernych częsty jest jeż, a rzadkie ryjówka malutka maleńka i typowa dla obszarów górskich ryjówka górska. W charakterystycznym dla Gór Stołowych środowisku spękań i szczelin skał piaskowcowych bytują nietoperze. Cennym elementem fauny ssaków są małe wiewiórkopodobne zwierzęta nocne, zamieszkujące głównie fragmenty lasów liściastych i mieszanych: orzesznica, bardzo rzadka popielica oraz koszatka. Na polsko - czeskiej granicy swoją ostoję ma muflon - sprowadzony z Korsyki i aklimatyzowany w Sudetach gatunek górskiej owcy. Wśród ptaków zamieszkujących lasy widuje się liczniejsze na obszarach górskich orzechówki, krzyżodzioby świerkowe, czyże, paszkoty, dzięcioły zielonosiwe i czarne, krogulce i siniaki. Leśnym rarytasem ornitologicznym jest tu jarząbek, słonka, bocian czarny, trzmielojad, kobuz oraz charakterystyczne dla obszaru tajgi sóweczka i włochatka. W skałach gnieździ się puchacz, pustułka, kruk, a także kopciuszek, pleszka i kowalik. Rozległe powierzchnie trawiaste są miejscem lęgowym dla świergotka łąkowego, pokląskwy, skowronka oraz rzadkich w skali Europy przepiórki i derkacza. Wśród ptaków związanych z wodą na uwagę zasługuje żyjący nad wartkimi strumieniami pluszcz i pliszka górska. Z pośród pospolitych w Polsce gatunków gadów, w Górach Stołowych występują: żmija zygzakowata, zaskroniec, jaszczurka zwinka i padalec. Z rzadszych płazów zdarza się salamandra oraz traszki górska i zwyczajna. Świat owadów jest wciąż jeszcze słabo poznany, tym niemniej warta uwagi jest obfitująca w gatunki rodzina kózkowatych oraz chronione gatunki biegaczowatych. Bardzo interesująca jest też fauna naśnieżna oraz fauna pajęczaków torfowisk i wilgotnych zimnych szczelin piaskowcowych.
 

Atrakcje Gór Stołowych

   Góry Stołowe są obszarem bardzo atrakcyjnym i dobrze zagospodarowanym turystycznie. Obszar Parku przecina gęsta sieć pieszych szlaków turystycznych (o łącznej długości ok. 100 km), w tym odcinek głównego szlaku sudeckiego im. M. Orłowicza. Udostępniają one wszystkie osobliwości skalne masywu t.j.

• wspaniałe "skalne miasto" na Szczelińcu Wielkim (919 m n.p.m.), najwyższym szczycie Gór Stołowych

• skalne labirynty Błędnych Skał w masywie Skalniaka (915 m n.p.m.)

• Skalne Grzyby i Radkowskie Skały

• piękne widokowo Skały Puchacza

• położone w krajobrazie przypominającym sawannę Łężyckie Skałki

Park Narodowy Gór Stołowych 
ul. Słoneczna 31
 57-350 Kudowa Zdrój  
tel./fax. +48 74 866-14-36
WWW: www.pngs.pulsar.net.pl